Przewodnik po automatach

poradnik zbieracza

Jakub Piotrowski

Jeśli zastanawiasz się jaka skrzynia siedzi w twoim aucie, to ten artykuł pomoże w jej identyfikacji i ułatwi wyklarowanie dalszych planów z nią związanych.

słownictwo:
Pan - miska olejowa
Bellhousing - dzwon skrzyni
Lock-Up - dodatkowe "sprzęgło w sprzęgle" do spięcia konwertera na sztywno, zmniejsza zuużycie paliwa w trasie.
Konwerter - Sprzęgło hydrokinetyczne / Torque Converter
Resto-mod - klasyczne auto odnowione z użyciem nowoczesnego układu napędowego, zawieszenia i elektroniki.
Flexplate - talerz łączący flaszę wału korbowego z konwerterem

Ford

Ford, Lincoln, Mercury

C4

3 biegi 1964-1981
Wprowadzona w 1964. Pierwsza Fordowska trzybiegowa skrzynia z przeznaczeniem pod lżejsze/umiarkowane użytkowanie, konkretnie 4 i 6 cylindrowe silniki plus mniejsze V8. Na standardowym wyposażeniu z silnikami 260, 289, 302, i 351W.
Charakteryzuje się całkowicie aluminiową konstrukcją z osobnym bellhousingiem. Lekka, wydajna z małymi stratami w przekazaniu napędu dlatego stała się dość popularna wyścigach i ogólnym hotrodingu, aczkolwiek jak większość skrzyń tej kategorii, wymaga modyfikacji wnętrzności pod większe moce i poważny wyczyn.
Występowały dwa rodzaje korpusów różniące się tylko sposobem montażu rurki bagnetu, w korpus w osobówkach i bezpośrednio w miskę w cięższych pojazdach.
Jej kontynuacje z lock-upem nazwano C5 (1982-1986).

C6

3 biegi 1966-1996
C6 względem C4 jest tym samym co Th400 dla Th350 lub odpowiednik 727 jak kto woli. Mocna, trudna do zabicia skrzynia, seryjnie sparowana z wieloma krzepkimi silnikami, począwszy od 351W przez Big Blocki i kończąc na 7.3 Diesel.
Wychodziła z trzema różnymi bellhousingami zależnie od silnika, z którym współpracowała.
Także trzy różnej długości tailshafty (tylna sekcja).
Przez wielu uważana za najlepszą fordowską skrzynię kiedykolwiek wyprodukowaną.

C3, Cruise-O-Matic, FMX

3 biegi
C3 1974-1989
Ford-O-Matic/Cruise-o-Matic 1950–1965
FMX 1968–1981
3 różne skrzynie o podobnym designie i zastosowaniu, żeliwny korpus z osobnym aluminiowym bellhousingiem.
Nie zasłynęły niczym szczególnym. Nie spotykane w mocniejszych pojazdach, aftermarket żaden.
C3 W Ameryce występowała w niemrawych taczkach lat 70 tych takich jak: Pinto, Granada, Fairmont, Mustang. W europie w Taunusach, Capri, Scorpio itp.
Jako ciekawostka: Rosjanie design swoich automatycznych skrzyń do Czajki i Wołgi zerżnęli właśnie z Cruise-O-Matic.

A4LD

4 biegi 1985-2002
C3 z nadbiegiem, do 4 i 6 cylindrowych silników. Nic szczególnego ani pożądanego. Późniejsze 5 biegowe wersje nazwano 5R55N i 5R55W (97-2010).

AOD, AODE i 4R70W

4 biegi
1980-1991 AOD.
1991-2014 AODE, 4R70W, 4R75W
Od lat 80 tych bardzo często spotykana skrzynia głównie przy takich silnikach jak 3.8 V6, Windsorowskie V8 (5.0 i 5.8) i zastępujących je Modularach.
AODE to zasadniczo AOD ze sterowaniem przez komputer.
4R70W to nieco wzmocniona AODE z innymi przełożeniami.

E40D, 4R100

4 biegi 1989-2004
E4OD wywodzi się z już ciężkiej C6. Wyjątkowo mocna jednak po dołożeniu nadbiegu stała się zbyt cieżka, by zastosować ją w czymś mniejszym niż półciężarówka. Później przemianowana na 4R100.

General Motors

Chevrolet, Buick, Oldsmobile, Pontiac, Cadillac

Powerglide

2 biegowa 1950-1973
Pierwsza automatyczna skrzynia oferowana w zwykłych tanich autach. W latach 50tych większość sprzedanych Chevroletów wychodziła z Powerglide. Początkowo z żeliwną obudową, po 1962 zastąpiono ją aluminiową wersją. Od połowy lat 60tych stopniowo wypierana przez nowsze 3 biegowe skrzynie.
Jej prosta i wytrzymała konstrukcja sprawiła, że na dobre zadomowiła się w motorsporcie, stała się swego rodzaju standardem i obecnie wiele firm oferuje własne ulepszone zamienniki Powerglide.

Dwa biegi zdają się wadą, jednakże czasami mniej znaczy więcej. Kolejną bardzo docenianą zaletą skrzyni jest fakt, że zmienia bieg tylko raz, co czasem efektywnie przekłada się na lepsze czasy w wyścigu. W połączeniu z odpowiednio wysokim przełożeniem w moście jest świetnym wyborem dla wyścigówek z turbo doładowanymi silnikami kręcącymi się do 8000 obr/min.
Ich zastosowanie w Fordach, AMC, moparach i JDM nie jest niczym szczególnym, ponieważ aftermarketowe wersje Powerglide mają demontowalny bellhousing. Odpowiednio zbudowane potrafią znieść 3500hp, dlatego z powodzeniem stosowane są w Monster Truckach, Tractor Pulling i innych ekstremalnych dziedzinach sportu. Za relatywnie nieduże pieniądze można kupić Powerglide gotową na 850hp która wciąż ma oryginalny korpus z lat 60tych.

Turbo 200 i 200C

3 biegowa 1976-1987
Jak th350 o zmniejszonej wadze i wytrzymałości. Na tyle wadliwa, że zasłynęła dużym procesem sądowym i jedną z większych akcji serwisowych w historii GM. Nie popularna.
C oznacza konwerter z lock-up.

Turbo Hydramatic TH2004R

4 biegi 1981-1990
Poprawiona TH200 z czwartym biegiem i Lock-up, czyli słabszy odpowiednik 700R4 do mniejszych osobówek i małych silników.

TH350 i TH350c

3 biegowa 1969-1986
Skrzynia, która od 1969 stopniowo wypierała Powerglide. Została zaprojektowana z myślą o wszechstronności, dlatego w latach 70tych znaleźć ją można było w niemal każdym tylnonapędowym aucie lub pickupie produkcji General Motors. W latach 80tych została wyparta przez 700R4.
Do dziś jedna z najbardziej popularnych skrzyń w hotroddingu, głównie za sprawą dobrej kombinacji niskiej wagi, małych wymiarów i względnie wysokiej wytrzymałości.
Zintegrowany bellhousing. Długość całej skrzyni zaledwie 21.75"
TH350C 1979 z lock-up.

TH400

3 biegowa 1965-1991
Skrzynia, która słynie ze swojej ponadprzeciętnej wytrzymałości, długości produkcji, dostępności aftermarketu i mnogości pojazdów, w których była montowana. Początkowo trafiała do Buicków i Cadillaców i później do całej reszty pojazdów GM, zwłaszcza cięższych pojazdów z big blockami. Skrzynia ta trafiała również do Jaguarów, Ferrari, Rolls-Royców i wiele innych marek.
W latach 80tych występowała pod nazwą 3L80, ostatecznie zastąpiona przez 4L80E w 1991

Jedna z niewielu skrzyń, które stosunkowo łatwo można wzmocnić pod moment obrotowy rzędu 1300 Nm. Dość popularny wybór przy budowie muscle cara z podrasowanym big blockiem np. 454 czy 527ci.

700R4 (4L60) i 4L60E

4 biegowa
1982 - 1990 znane jako 700R4
1990-1993 4L60
1993-2013 jako 4L60E/4L65E/4L70E już z elektronicznym sterowaniem
Skrzynia wprowadzona jako następca TH350, została stworzona przede wszystkim z myślą o zmniejszeniu zużycia paliwa. Docelowo projektowana pod zastosowanie w takich pojazdach jak Blazer, Camaro, Corvette, Impala i inne GM lat 80tych. Skrzynia ze skromnym zapasem wytrzymałości adekwatnym do silników tamtej dekady. Niepopularna w zaawansowanym motorsporcie.
4L65E/4L70E wewnętrznie wzmocnione pod silniki LS.
Wariant 4T60E służył w przednionapędowych autach.

4L80E

4 biegowa 1991 - 2013
Przeprojektowana 4 biegowa TH400 z myślą o nadchodzących generacjach dużych Pickupów i Suvów takich jak Avalanche, Tahoe, Hummer, Escalade i wszystko z silnikiem Vortec 8100. Występowały również w Bentleyach, Aston Martinach, Jaguarach i Rolls Roycach.
Sterowanie przez komputer i standardowo konwerter z Lock-up. Wyjątkowo wytrzymała i zarazem praktyczna dzięki czwartemu biegowi. Bardzo popularna w motorsporcie, zwłaszcza kiedy mowa o resto-modach i użytkowanie pojazdu na autostradach.

Chrysler

Chrysler, Dodge, Plymouth, Jeep

727 torqueflite (36RH,37RH)

3 biegowa
1962-1991
Standardowa skrzynia współpracująca z Moparowymi Big Blockami np: 383, 400, 440 + Hemi 426. Dodatkowo zmodyfikowane, kiedy zastosowane z 440 six pack i Hemi.
Przy small blockach, dopiero kiedy był ku temu powód, np: sportowa wersja, policyjne, taxi lub cięższe pojazdy.

Mocna skrzynia z dużą popularnością w sporcie i dostępnością aftermarketu.

Cztery rodzaje bellhousingów (dzwon) Small block, Big Block, Jeep i AMC.
W muscle carach AMC np: AMX, skrzynia ta widniała pod nazwą "torque command".
Small blockowe wersje pasują do współczesnego 5.7 Hemi z odpowiednim flexplate.

904 (998,999) (30RH,32RH)

3 biegi
1960-2003
Skrzynia stosowana przeważnie z 6 cylindrowymi silnikami i niewysilonymi V8, np 318.
Nigdy nie była ona oczywistym wyborem do budowy wyścigówki, przez co ma mniejszy wybór części z aftermarketu w porównaniu do 727. Podobnie jak pozostałe skrzynie tej kategorii, słabości nadrabia ona przez krótszy pierwszy bieg i mniejsze opory wewnętrzne co pozytywnie przekłada się na moc na kołach.

Różne Bellhousingi do Slant 6, Small block Mopar, AMC i co ciekawe Iron duke przez kilka lat w AMC.
Small blockowe wersje pasują do współczesnego 5.7 Hemi z odpowiednim flexplate.

A500 42RH 42 RE

4 biegi
1988 do 2004
Zasadniczo 904 z nadbiegiem i Lock-upem zależnie od rocznika. Miska taka sama jak 904, tylko głębsza.
Standardowa skrzynia do rzędowych 6 Jeepa, 3.9 V6 i 5.2 V8
RH sterowanie hydrauliczne i biała 3 pinowa wtyczka do sterowania tylko nadbiegiem i lockupem.
Późniejsze modele RE - sterowanie skrzyni całkowicie przez komputer, duża czarna wtyczka.

A518 46RH 46 RE

4 biegi 1990-2003
Zasadniczo 727 z nadbiegiem i Lock-upem zależnie od rocznika.
Standardowa skrzynia przy 5.9 V8.
Miska taka sama jak 727, tylko głębsza.
RH sterowanie hydrauliczne i biała 3 pinowa wtyczka do sterowania tylko nadbiegiem i lockupem.
Późniejsze modele RE - sterowanie skrzyni całkowicie przez komputer, duża czarna wtyczka.

NAG-1, 722.6 , W5A580, A580

2005-2020
5 biegowy automat pierwotnie stworzony przez Mercedesa i dopasowany do Moparów
Przeważnie auta osobowe: 300C, Charger, Challenger, Stopniowo wyparte przez późniejsze 8 biegowe.

545RFE

2001-2009
5 biegowy automat, z czego w użyciu są przeważnie 4, piąty załącza się jako międzybieg w konkretnych warunkach.
W użyciu z 4.7 i 5.7 V8 w Pickupach i SUVach.
jej wariant 68RFE współpracuje z 5.9 Cummins.